WNIOSEK O POZWOLENIE NA UŻYTKOWANIE

1. Podstawa prawna

Art. 55 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 57 ust 1 w zw. z ust. 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

2. Decyzja o pozwoleniu na użytkowanie

Pozwolenie na użytkowanie należy uzyskać przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego na budowę, którego jest wymagane pozwolenie na budowę i jest on zaliczony do jednej z niżej wymienionych kategorii, określonych w załączniku do ustawy Prawo budowlane:

• V – obiekty sportu i rekreacji,
• IX – budynki kultury, nauki i oświaty
• X – budynki kultu religijnego
• XI – budynki służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej
• XII – budynki administracji publicznej, budynki Sejmu, Senatu, Kancelarii Prezydenta, ministerstw i urzędów centralnych, terenowej administracji rządowej i samorządowej, sądów i trybunałów, więzień i domów poprawczych, zakładów dla nieletnich, zakładów karnych, aresztów śledczych oraz obiekty budowlane Sił Zbrojnych
• XIII – pozostałe budynki mieszkalne (inne niż budynki mieszkalne jednorodzinne)
• XIV – budynki zakwaterowania turystycznego i rekreacyjnego
• XV – budynki sportu i rekreacji
• XVI – budynki biurowe i konferencyjne
• XVII – budynki handlu, gastronomii i usług – z wyjątkiem warsztatów rzemieślniczych, stacji obsługi pojazdów, myjni samochodowych i garaży do pięciu stanowisk włącznie
• XVIII – budynki przemysłowe – z wyjątkiem obiektów magazynowych: budynki składowe, chłodnie, hangary i wiaty, a także budynków kolejowych: nastawnie, podstacje trakcyjne, lokomotywownie, wagonownie, strażnice przejazdowe i myjnie taboru kolejowego
• XX – stacje paliw
• XXII – składowiska odpadów
• XXIV – obiekty gospodarki wodnej – z wyjątkiem stawów rybnych
• XXVII – budowle hydrotechniczne piętrzące, upustowe i regulacyjne – z wyjątkiem jazów, wałów przeciwpowodziowych, opasek i ostróg brzegowych oraz rowów melioracyjnych
• XXVIII – drogowe i kolejowe obiekty mostowe
• XXIX – wolno stojące kominy i maszty oraz części budowlane elektrowni wiatrowych
• XXX – obiekty służące do korzystania z zasobów wodnych Pozwolenie na użytkowanie należy uzyskać także, jeżeli obowiązek taki został nałożony w decyzji kończącej postępowanie naprawcze lub legalizacyjne w stosunku do inwestycji. Inwestor może również zamiast dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Jeżeli nie zakończono wszystkich robót budowlanych w obiekcie lub innych robót związanych z obiektem budowlanym należy złożyć wniosek o pozwolenie na użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych (ePB-17a). Wniosek o pozwolenie na użytkowanie można również składać w postaci elektronicznej za strony e-Budownictwo.

Inwestor może zamiast zawiadomienia o zakończeniu budowy zwrócić się o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.

Uwaga! Na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu do użytkowania obiektu budowlanego, na odbudowę którego jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę lub zgłoszenie, o którym mowa w art. 8 ust. 1a tej ustawy, można przystąpić niezwłocznie po zawiadomieniu właściwego organu nadzoru budowlanego o zakończeniu odbudowy.

3. Podmiot składający wniosek

Wniosek składa inwestor. Inwestorem może być:

• osoba fizyczna
• osoba prawna
• jednostka nieposiadająca osobowości prawnej (w przypadku państwowej i samorządowej jednostki organizacyjne i organizacji społecznej).

Inwestor może działać przez pełnomocnika.

Jeżeli o pozwolenie na użytkowanie ubiega się inny podmiot niż, ten który dokonał zgłoszenia albo uzyskał pozwolenie na budowę lub wznowienie robót budowlanych, nowy inwestor powinien wcześniej złożyć wniosek o przeniesienie pozwolenia na budowę lub wznowienie robót budowlanych albo praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia (art. 40). Wniosek takim można również składać w postaci elektronicznej za pomocą generatora wniosków (ePB-9, ePB-10 albo ePB-11).

4. Organ właściwy do rozpatrzenia wniosku

Wniosek składa się do organu nadzoru budowlanego.

Organem nadzoru budowlanego jest:

• powiatowy inspektor nadzoru budowlanego
• wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego (w zakresie spraw wymienionych w art. 82 ust. 3 i 4 Prawa budowlanego).

5. Zawartość wniosku

W celu wypełnienia wniosku w postaci elektronicznej konieczne będzie wskazanie danych dotyczących:

• inwestora
• pełnomocnika (jeżeli wnioskodawca zamierza działać przez pełnomocnika)
• obiektu budowlanego
• decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenia budowy

W zakresie danych dotyczących inwestycji należy podać:

• funkcję (przeznaczenie) lub parametry obiektu budowlanego
• miejsce położenia obiektu (w szczególności adres lub dane ewidencyjnej z Centralnej Ewidencji Gruntów i Budynków)

W zakresie danych dotyczących decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenia budowy należy podać:

• organ wydający decyzję/przyjmujący zgłoszenie
• datę wydania decyzji/dokonania zgłoszenia
• nr decyzji

6. Załączniki do wniosku

I. Jeżeli zawiadomienie dotyczy obiektu budowlanego, którego projekt został sporządzony na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 19 września 2020 r., do wniosku należy dołączyć:

• pełnomocnictwo do reprezentowania wnioskodawcy (opłacone zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej) – jeżeli wnioskodawca działa przez pełnomocnika
• potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej – jeżeli obowiązek uiszczenia takiej opłaty wynika z ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej
• oryginał dziennika budowy prowadzonego w postaci papierowej, a w przypadku prowadzenia dziennika budowy w postaci elektronicznej indywidualny numer tego dziennika nadany w systemie EDB
• oświadczenie kierownika budowy:

1. o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami (w przypadku budynku mieszkalnego lub budynku z częścią mieszkalną, w oświadczeniu zamieszcza się informację o dokonaniu pomiarów powierzchni użytkowej i poszczególnych lokali mieszkalnych)
2. o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu

• oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
• protokoły badań i sprawdzeń:

1. przyłączy i instalacji, zapewniających użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem, sporządzone przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności lub - w przypadku przewodów kominowych - osoby uprawnione do prowadzenia kontroli okresowych przewodów kominowych
2. przeprowadzonych przez organy właściwych jednostek dozoru technicznego - w odniesieniu do urządzeń podlegających dozorowi technicznemu

• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, w tym mapę, o której mowa w art. 2 pkt 7b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informację o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu sporządzone przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii
• potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające nieodpłatne przekazanie na rzecz gminy inwestycji uzupełniającej, a w przypadku, gdy stanowi ona część obiektu budowlanego – potwierdzające zakończenie robót budowlanych jej dotyczących
• w przypadku drogi transeuropejskiej sieci drogowej:

1. wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego
2. w przypadku nieuwzględnienia wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego – uzasadnienie zarządcy drogi, stanowiący załącznik do wyniku ww. audytu

• w razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu lub warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do wniosku inwestor dołącza kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby – uzupełniający opis tych zmian. W takim przypadku oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego, jeżeli został ustanowiony
• oświadczenia o braku sprzeciwu lub uwag ze strony organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Państwowej Straży Pożarnej

II. Jeżeli zawiadomienie dotyczy obiektu budowlanego, którego projekt został sporządzony na podstawie przepisów obowiązujących od dnia 19 września 2020 r., do wniosku należy dołączyć:

• pełnomocnictwo do reprezentowania wnioskodawcy (opłacone zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej) – jeżeli wnioskodawca działa przez pełnomocnika
• potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej – jeżeli obowiązek uiszczenia takiej opłaty wynika z ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej
• oryginał dziennika budowy
• projekt techniczny z uwzględnieniem zmian dokonanych przez projektanta (i sprawdzonych przez projektanta sprawdzającego)
• oświadczenie kierownika budowy:

1. o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami (w przypadku budynku mieszkalnego lub budynku z częścią mieszkalną, w oświadczeniu zamieszcza się informację o dokonaniu pomiarów powierzchni użytkowej i poszczególnych lokali mieszkalnych)
2. o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu

• oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
• protokoły badań i sprawdzeń:

1. przyłączy i instalacji, zapewniających użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem, sporządzone przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności lub - w przypadku przewodów kominowych - osoby uprawnione do prowadzenia kontroli okresowych przewodów kominowych
2. przeprowadzonych przez organy właściwych jednostek dozoru technicznego - w odniesieniu do urządzeń podlegających dozorowi technicznemu

• decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia technicznego wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego
• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, w tym mapę, o której mowa w art. 2 pkt 7b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informację o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu sporządzone przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii
• potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające nieodpłatne przekazanie na rzecz gminy inwestycji uzupełniającej, a w przypadku, gdy stanowi ona część obiektu budowlanego – potwierdzające zakończenie robót budowlanych jej dotyczących
• w przypadku drogi transeuropejskiej sieci drogowej:

1. wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego
2. w przypadku nieuwzględnienia wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego – uzasadnienie zarządcy drogi, stanowiący załącznik do wyniku ww. audytu

• w razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego, lub warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do wniosku inwestor dołącza kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby – uzupełniający opis tych zmian. W takim przypadku oświadczenie kierownika budowy powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego, jeżeli został ustanowiony
• oświadczenia o braku sprzeciwu lub uwag ze strony organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Państwowej Straży Pożarnej Nie ma konieczności załączania wszystkich dokumentów w oryginale albo podpisanych elektronicznie przez podmioty sporządzające te dokumenty. Zgodnie z art. 57 ust. 1c zamiast oryginałów można dołączyć kopie: a) oświadczenia kierownika budowy:

1. o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami,
2. o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu,

• oświadczenia o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych,
• protokołów badań i sprawdzeń przyłączy i instalacji i protokołów o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym,
• decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia technicznego, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym,
• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej,
• potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy;
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w art. 37i ust. 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
• wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w art. 24l ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej, albo uzasadnienie zarządcy drogi, o którym mowa w art. 24l ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych,
• oświadczenia o zgodności obiektu budowlanego z projektem budowlanym i braku uwag lub sprzeciwu na rozpoczęcie użytkowania ze strony Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Państwowej Straży Pożarnej, jeśli są wymagane

Nie ma konieczności przesyłania dokumentów w postaci papierowej podpisanych elektronicznie przez podmioty sporządzające te dokumenty. Dokumenty zawierające podpis elektroniczny są oryginałami.

Ponadto dokumenty mogą być dołączone również w postaci skanów lub zdjęć tych dokumentów. Nie dotyczy to pełnomocnictwa i oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, które składa się w oryginale, tj. w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym (z e-dowodu).

7. Termin na złożenie wniosku

Wniosek należy złożyć po zakończeniu budowy, a przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego.

8. Termin na rozpatrzenie wniosku przez organ

Wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stanowi wezwanie organu nadzoru budowlanego do przeprowadzenia obowiązkowej kontroli budowy, którą organ przeprowadza przed upływem 21 dni od dnia doręczenia wezwania albo uzupełnionego wezwania. O terminie obowiązkowej kontroli organ zawiadamia inwestora w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania albo uzupełnionego wezwania.

Jeżeli inwestor spełni określone prawem wymagania, organ ma na wydanie decyzji miesiąc, a w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej − dwa miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 35 § 3 K.p.a.).

9. Postępowanie w sprawie wniosku w postaci elektronicznej

Złożenie wniosku w postaci elektronicznej poprzez ePUAP nie przesądza, że dalsza korespondencja między inwestorem (jego pełnomocnikiem) i organem będzie odbywać się w tej postaci.

Inwestor (jego pełnomocnik) składając wniosek w postaci elektronicznej poprzez ePUAP będzie decydował, czy wyraża zgodę na doręczenie korespondencji w tej sprawie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli przy składaniu wniosku takiej zgody nie wyrazi, dalsza korespondencja będzie odbywać się w postaci papierowej.

Natomiast w stosunku do osób i firm posiadających elektroniczną skrzynkę e-Doręczeń, organ ma obowiązek przekazywać korespondencję na adres elektroniczny e-Doręczeń.

10. Opłaty przy wniosku

Uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego podlega opłacie skarbowej, której wysokość wynosi 25% stawek określonych w ust. 9 pkt 1 uzależnionych od rodzaju i zakresu zamierzenia budowlanego (tabela Część III pkt 10 ustawy o opłacie skarbowej).

Nie podlega opłacie skarbowej wniosek o udzielenie pozwolenia dotyczący budowy lub przebudowy obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych wskutek działalności spowodowanej ruchem zakładu górniczego lub klęsk żywiołowych oraz budynków przeznaczonych na cele naukowe, socjalne i kulturalne.

W przypadku wydawania pozwolenia na użytkowanie budynku o funkcji mieszanej, przy obliczaniu opłaty skarbowej nie uwzględnia się powierzchni mieszkalnej tego budynku.

Ponadto wymagana jest opłata za pełnomocnictwo (jeżeli zgłoszenia dokonuje się przez pełnomocnika).

Opłaty nie można dokonać w postaci elektronicznej za pomocą strony e-Budownictwo.

Organem podatkowym właściwym w sprawach opłaty skarbowej jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Opłacie skarbowej podlega jedynie udzielenie pozwolenia na użytkowanie (opłata nie może być pobierana w przypadku wydania odmowy udzielenia pozwolenia na użytkowanie). W praktyce organ przed wydaniem decyzji powinien wezwać do uiszczenia opłaty po pozytywnej kontroli obowiązkowej, wskazując sposób wyliczenia kwota do zapłaty.

11. Wzór wniosku

Wzór wniosku o pozwolenie na użytkowanie (PB-17) określa załącznik do rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 2 kwietnia 2021 r. w sprawie określenia wzoru formularza zawiadomienia o zakończeniu budowy oraz wniosku o pozwolenie na użytkowanie.

Formularz wniosku wypełniony na stronie e-Budownictwo można przesłać drogą elektroniczną poprzez ePUAP/e-Doręczenia. Można też go pobrać, wydrukować i przekazać do organu drogą tradycyjną.