Art. 54 ust. 1 i art. 57 ust. 1 w zw. z ust. 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane

Do użytkowania obiektu budowlanego, na budowę którego wymagana jest decyzja o pozwoleniu na budowę, albo zgłoszenie budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 2, o ile przystąpienie do użytkowania ma nastąpić po wykonaniu wszystkich robót budowlanych, można przystąpić po zawiadomieniu organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji. Organ nadzoru budowlanego może z urzędu przed upływem terminu na wniesienie sprzeciwu, wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.

Inwestor może zamiast zawiadomienia o zakończeniu budowy zwrócić się o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.

Uwaga! Zgodnie z przepisami ustawy COVID-19 w czasie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego organ wszystkie wnioski o pozwolenie na użytkowanie traktuje tak, jak zawiadomienia o zakończeniu budowy (organ może wnieść sprzeciw). Inwestor, który chce uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowania, powinien wskazać to w piśmie przewodnim do organu.

Zawiadomienie składa inwestor. Inwestorem może być:

• osoba fizyczna
• osoba prawna
• jednostka nieposiadająca osobowości prawnej (w przypadku państwowej i samorządowej jednostki organizacyjnej i organizacji społecznej).

Inwestor może działać przez pełnomocnika.

Zawiadomienie o zakończeniu budowy składa się do organu nadzoru budowlanego.

Organem nadzoru budowlanego jest:

• powiatowy inspektor nadzoru budowlanego
• wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego (w zakresie spraw wymienionych w art. 82 ust. 3 i 4 Prawa budowlanego).

W celu wypełnienia zawiadomienia w postaci elektronicznej konieczne będzie wskazanie danych dotyczących:

• inwestora
• pełnomocnika (jeżeli wnioskodawca zamierza działać przez pełnomocnika),
• decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenia budowy,

W zakresie danych dotyczących budynku mieszkalnego jednorodzinnego należy podać:

• miejsce położenia obiektu (w szczególności adres lub dane ewidencyjne z Centralnej Ewidencji Gruntów i Budynków)

W zakresie danych dotyczących decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenia budowy należy podać:

• organ wydający decyzję/przyjmujący zgłoszenie
• wydania decyzji/dokonania zgłoszenia
• nr decyzji i znak sprawy

I. Jeżeli zawiadomienie dotyczy obiektu budowlanego, którego projekt został sporządzony na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 19 września 2020 r., do zawiadomienia należy dołączyć:

• pełnomocnictwo do reprezentowania wnioskodawcy (opłacone zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej) – jeżeli wnioskodawca działa przez pełnomocnika;
• potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej – jeżeli obowiązek uiszczenia takiej opłaty wynika z ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej,
• oryginał dziennika budowy prowadzonego w postaci papierowej, a w przypadku prowadzenia dziennika budowy w postaci elektronicznej indywidualny numer tego dziennika nadany w systemie EDB,
• oświadczenie kierownika budowy o:

1. zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami (w przypadku budynku z częścią mieszkalną w oświadczeniu zamieszcza się informację o dokonaniu pomiarów powierzchni użytkowej budynku i poszczególnych lokali mieszkalnych)
2. o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu;

• oświadczenie kierownika budowy o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
• protokoły badań i sprawdzeń;
• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, w tym mapę, o której mowa w art. 2 pkt 7b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz informację o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu, sporządzoną przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii oraz posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii;
• potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy;
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające nieodpłatne przekazanie na rzecz gminy inwestycji uzupełniającej, a w przypadku, gdy stanowi ona część obiektu budowlanego – potwierdzające zakończenie robót budowlanych jej dotyczących;
• w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej - wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, a w przypadku nieuwzględnienia wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego - uzasadnienie zarządcy drogi stanowiące załącznik do wyniku ww. audytu;
• w razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu lub warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, inwestor dołącza kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby – uzupełniający opis tych zmian. W takim przypadku oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego, jeżeli został ustanowiony.

II. Jeżeli zawiadomienie dotyczy obiektu budowlanego, którego projekt został sporządzony na podstawie przepisów obowiązujących od dnia 19 września 2020 r., do zawiadomienia należy dołączyć:

• oryginał dziennika budowy;
• projekt techniczny z uwzględnieniem zmian dokonanych przez projektanta (i sprawdzonych przez projektanta sprawdzającego)
• oświadczenie kierownika budowy o:

1. zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami (w przypadku budynku z częścią mieszkalną w oświadczeniu zamieszcza się informację o dokonaniu pomiarów powierzchni użytkowej budynku i poszczególnych lokali mieszkalnych),
2. doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu;

• oświadczenie kierownika budowy o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
• protokoły badań i sprawdzeń:

1. przyłączy i instalacji, zapewniających użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem, sporządzone przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności lub - w przypadku przewodów kominowych - osoby uprawnione do prowadzenia kontroli okresowych przewodów kominowych,
2. przeprowadzonych przez organy właściwych jednostek dozoru technicznego - w odniesieniu do urządzeń podlegających dozorowi technicznemu;

• decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia technicznego, wydaną przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego;
• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, w tym mapę, o której mowa w art. 2 pkt 7b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informację o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu sporządzone przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii;
• potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy;
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające nieodpłatne przekazanie na rzecz gminy inwestycji uzupełniającej, a w przypadku, gdy stanowi ona część obiektu budowlanego – potwierdzające zakończenie robót budowlanych jej dotyczących;
• w razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu lub warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, inwestor dołącza kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby – uzupełniający opis tych zmian. W takim przypadku oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego, jeżeli został ustanowiony. Nie ma konieczności załączania wszystkich dokumentów w oryginale albo podpisanych elektronicznie przez podmioty sporządzające te dokumenty. Zgodnie z art. 57 ust. 1c zamiast oryginałów można dołączyć kopie: a) oświadczenia kierownika budowy:

1. o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami,
2. o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu,

• oświadczenia o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych,
• protokołów badań i sprawdzeń przyłączy i instalacji i protokołów o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym,
• decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia technicznego, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym,
• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej,
• potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy;
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w art. 37i ust. 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
• wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w art. 24l ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej, albo uzasadnienie zarządcy drogi, o którym mowa w art. 24l ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych,
• oświadczenia o zgodności obiektu budowlanego z projektem budowlanym i braku uwag lub sprzeciwu na rozpoczęcie użytkowania ze strony Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Państwowej Straży Pożarnej, jeśli są wymagane

Nie ma konieczności przesyłania dokumentów w postaci papierowej podpisanych elektronicznie przez podmioty sporządzające te dokumenty. Dokumenty zawierające podpis elektroniczny są oryginałami.

Ponadto dokumenty mogą być dołączone również w postaci skanów lub zdjęć tych dokumentów. Nie dotyczy to pełnomocnictwa i oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, które składa się w oryginale, tj. w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym (z e-dowodu).

Zawiadomienie należy złożyć po zakończeniu budowy, a przed przystąpieniem do użytkowania budynku.

Po otrzymaniu zawiadomienia, organ nadzoru budowlanego ma 14 dni na zgłoszenie sprzeciwu lub wezwanie inwestora do uzupełnienia dokumentów. Jeśli tego nie uczyni, inwestor może przystąpić do użytkowania obiektu budowlanego.

Zawiadomienie w postaci elektronicznej poprzez ePUAP nie przesądza, że dalsza korespondencja między inwestorem (jego pełnomocnikiem) i organem będzie odbywać się w tej postaci.

Inwestor (jego pełnomocnik) dokonując zawiadomienia w postaci elektronicznej poprzez ePUAP będzie decydował, czy wyraża zgodę na doręczenie korespondencji w tej sprawie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli przy wypełnianiu zgłoszenia takiej zgody nie wyrazi, dalsza korespondencja będzie odbywać się w postaci papierowej.

Natomiast w stosunku do osób i firm posiadających elektroniczną skrzynkę e-Doręczeń, organ ma obowiązek przekazywać korespondencję na adres elektroniczny e-Doręczeń.

Przyjęcie zawiadomienia o zakończeniu budowy podlega opłacie skarbowej tylko w przypadku obiektów budowlanych, o których mowa w tabeli Część I pkt 9d ustawy o opłacie skarbowej (m.in. warsztaty, stacje obsługi pojazdów, myjnie samochodowe, garaże do pięciu stanowisk włącznie, place postojowe i parkingi obiekty magazynowe, budynki kolejowe, stawy rybne).

Jej wysokość jest uzależniona od rodzaju zamierzenia budowlanego i nie obejmuje zawiadomienia dotyczącego zakończenia budowy obiektu budowlanego zniszczonego lub uszkodzonego wskutek działalności spowodowanej ruchem zakładu górniczego lub klęsk żywiołowych.

Ponadto wymagana jest opłata za pełnomocnictwo (jeżeli zawiadomienia dokonuje się przez pełnomocnika).

Opłaty nie można dokonać w postaci elektronicznej za pomocą generatora wniosków.

Organem podatkowym właściwym w sprawach opłaty skarbowej jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Wzór formularza zawiadomienia o zakończeniu budowy (PB-16) stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 2 kwietnia 2021 r. w sprawie określenia wzoru formularza zawiadomienia o zakończeniu budowy oraz wniosku o pozwolenie na użytkowanie.

Formularz zawiadomienia wypełniony na stronie e-Budownictwo można przesłać drogą elektroniczną poprzez ePUAP/e-Doręczenia. Można też go pobrać, wydrukować i przekazać do organu drogą tradycyjną.